از آنجا که در گذشته تقریبا بخش عمده خوراک انسان از غلات بوده بنابراین سازه هایی که غلات را به آرد تبدیل می کرده اند تا با آن بتوان نان درست کرد از اهمیتی اساسی در جوامع برخوردار بوده اند. طبق سطح فناوری هم بوم و منطقه ای و همچنین امکانات و منابع طبیعی و انسانی آن منطقه، انواع آسیاها احداث می شده اند. تعداد آنها در یک گستره جغرافیایی، طبق مقدار نیاز و جمعیت یک آبادی یا روستا و فاصله تا آبادی و روستاهای دیگر متغیر بوده است و ممکن است هر روستا یک آسیا داشته یا اینکه مجموعه ای از روستاها و آبادی ها از یک آسیا که در یک روستای مرکزی تر قرار گرفته استفاده می کرده اند.
بشر بعد از آسیاهای دستی، آسیاهای پیشرفته تر همچون آسیای آبی، بادی، گاوی، ستوری، چرخی و غیره ساخته است. در روستاهایی که مسیر آب به صورت جوی آب قرار داشته و همچنین زمین دارای شیب بوده است عموما از آسیاهای آبی یا آسیاب استفاده می شده است. در مناطقی که این شیب وجود نداشته لاجرم از آسیاهای ستوری (حیوانی) استفاده می شده و گاو یا شتر محور آسیا را به حرکت در می آورده است. در مناطقی که سرعت باد به اندازه کافی بوده و از نظر زمانی در طول سال نیز، باد وزش داشته مثل مناطق شرق و جنوب شرق ایران از آسیاهای بادی یا آسبادها استفاده می شده است.
روستای باقرآباد دارای دو آسیا به نام آسیای گاوی و دنگ خانه است.
آسیای گاوی که احتمالا متعلق به اواخر دوره قاجار می باشد را می توانید با هماهنگی با مجموعه اقامتگاه با کمتر از پنج دقیقه پیاده روی بازدید کنید. این آسیا دارای یک محوطه اصلی آسیا و دو اتاق می باشد. این اتاق ها یکی برای نگه داری گاوها استفاده می شده و دیگری جهت نگه داری غلات یا آرد و محل خواب آسیابان.
محوطه اصلی شامل یک فضای دایره است. در وسط و تقریبا روی زمین، یک چرخدنده چوبی بزرگ قرار گرفته که یک محور چوبی عمودی در وسط آن قرار گرفته و آن محور توسط یک محور چوبی افقی دیگر که بر روی کمر گاو قرار می گرفته به حرکت در می آمده است. چرخدنده بزرگ که با چوب خاصی یعنی چوب درخت زنده و تنومند گز محلی که بسیار محکم است ساخته می شده است و سر زایده های چرخدنده با پی (روغن) کوهان شتر چرب می شده و یک محور عمودی دیگر که خود حالت چرخدنده دارد را می چرخانده است. این محور از زیر سنگ زیرین آسیا به داخل سنگ بالایی آسیا وارد می شده و در آن محکم می شده است. بنابراین با چرخش گاو در فضای اصلی آسیا، سنگ بالایی آسیا به حرکت درمی آمده و گندم یا جوهایی که از داخل یک قیف بزرگ به سوراخ وسط سنگ بالایی ریخته می شده بلغور یا آرد می شده است. آسیابان نیز مانند بسیاری از دیگر مشاغل مرتبط با زنجیره تولید و فراوری محصولات کشاورزی، بخشی از محصول را به عنوان دستمزد برمی داشته است.
فعالیت های گردشگری:
سقف محوطه اصلی آسیا بسیار چشم نواز است به گونه ای که برجستگی های روی سقف آن برگ های درخت نخل را به ذهن متبادر می کند. در دو اتاق این آیا، عکس و پلان های معماری انواع آسیاها در ایران به نمایش گذاشته شده است که شما می توانید در بازدید از این آسیا، با چگونگی کار انواع آسیاها نیز آشنا شوید.
دورتادور محوطه اصلی آسیا، سکوهایی ساخته شده که در گذشته کشاورزان روستاهای اطراف غلات خود را برای آرد شدن روی آن قرار می دادند و در طرف دیگر آن، آسیابان آرد تولید شده از گندم آنها را قرار می داده تا آنها با الاغ و اشتر خود به روستاهاشان ببرند. اکنون اقلامی جالب بر روی این سکوها قرار گرفته که هرچند بسیار محقر و محدود است ولی تجربه نشان داده که گردشگران از تماشای آنها و شنیدن توضیحات مرتبط با آنها بسیار لذت برده و می آموزند.
مسیر دسترسی:
این آسیا در خود روستای باقرآباد واقع شده و جزئی از گشت های داخل روستا است.
فصول مناسب برای گردشگری:
کل سال.
